Duurzame projectrenovaties: ondergemaal Piet Oberman

Op zo ongeveer het laagste plekje van Flevoland staat ondergemaal Piet Oberman. Al sinds 1975 zorgt deze installatie ervoor dat het waterpeil in ‘het afvoerputje van de Noordoostpolder’ laag genoeg blijft om wateroverlast te voorkomen. Jaarlijks zijn de projectleiders Marc Hansen en Marc van Wijk van Waterschap Zuiderzeeland bezig met het renoveren van belangrijke installaties. Ook ondergemaal Piet Oberman heeft een grondige renovatie gehad.  

De Piet Oberman zorgt ervoor dat het water uit de Han Stijkeltocht wordt afgevoerd via de Urkervaart. Het ondergemaal is vernoemd naar de gelijknamige verzetsman uit de Tweede Wereldoorlog. Die was betrokken bij De Overval in 1944 in Leeuwarden, waarbij vijftig gevangenen uit het Leeuwarder Huis van Bewaring werden bevrijd uit handen van de Duitsers. Een gemaal met een geschiedenis, dus. Zoals zoveel waterobjecten van Zuiderzeeland. Daarom zijn de waterschappers er zuinig op. ‘Maar ook omdat de gemalen ervoor zorgen dat we hier niet weer onder water komen te staan, zoals in 1998.’  

Kans op defecten verkleinen

Gemalen, stuwen, hevels en inlaten zorgen voor een goed waterpeil in Flevoland. Deze zogenaamde objecten hebben een belangrijke taak. Onze voeten drooghouden en zorgen voor genoeg water in droge tijden. Voor het transport en zuiveren van afvalwater uit Flevoland heb je persleidingen, rioolgemalen en een zuivering nodig. “De kans dat iets stuk gaat, willen we zo klein mogelijk houden. Daarom voeren we eens in de 15 jaar groot onderhoud uit. Dat noemen we een renovatie’, vertelt Marc Hansen die het werktuigbouw deel voor zijn rekening neemt.

Kiezen voor duurzame, circulaire en energiebesparende oplossingen 

Duurzaam en circulair werken zijn altijd aandachtspunten bij een renovatie. Marc van Wijk, projectleider elektrotechniek: “Bij ondergemaal Piet Oberman zijn bijvoorbeeld de oude pompen met vetsmering vervangen door pompen met een watersmering. De nieuwe motoren zijn energie-efficiënter. Ook richten we de besturing van de elektrische installatie altijd zo efficiënt mogelijk in. Op deze manier proberen we altijd energie te besparen. Om een project circulair te kunnen uitvoeren is het van belang om kritisch te kijken naar hergebruik van onderdelen. We gebruiken de onderdelen die nog goed zijn zoveel mogelijk opnieuw. Denk aan de bestrating om het ondergemaal heen, de tandwielkasten en terugslagkleppen. De vrijkomende bouwstoffen die we niet meer gebruiken scheiden we en voeren we af naar erkende verwerkers.” 

 

Ondergemaal Piet Oberman. Binnenzijde: twee pompen met besturingskast op achtergrond.
Ondergemaal Piet Oberman. Binnenzijde: twee pompen met besturingskast op de achtergrond.

Leuk werk, vinden beide heren

“Het is een veelzijdige baan”, vertelt Van Wijk. “Je bent van a tot z betrokken bij projecten. In de voorbereiding schrijf je de bestekken. Hierin staat wat er moet gebeuren en hoe de aannemer de werkzaamheden uit moet voeren. Daarna kies je een aannemer aan de hand van een aanbesteding. In de uitvoering van de werkzaamheden doe je als projectleider de begeleiding. Afstemming met collega’s, de aannemer, leveranciers enz. Er is altijd wel iets dat moet gebeuren. Dat maakt het werk mooi.”  

Hansen vult aan: “Tijdens de uitvoering blijven we zorgen voor een goed waterpeil. Dit doen we door werkzaamheden in een juist natte of droge periode uit te voeren. Bij ondergemaal Piet Oberman hebben we de twee pompen om en om gerenoveerd. Zo kon er altijd ééntje blijven draaien. Ik vind het altijd een uitdaging om alles vlekkeloos te laten verlopen.”