Informatieavond 27 november Versterking IJsselmeerdijk
Woensdagavond 27 november vanaf 19.30 uur organiseerden wij een digitale informatieavond over project Versterking IJsselmeerdijk. Deze dijkversterking nadert het einde van de planuitwerkingsfase. Wij lieten zien hoe de dijkversterking er op hoofdlijnen uit komt te zien en welke documenten ter inzage zijn gelegd.
Bekijk hieronder het videoverslag van deze informatieavond.
Een overzicht van de gestelde vragen en de antwoorden daarop vindt u hieronder.
Meer informatie
1. Hoe lang blijft het fietspad dicht?
Dat ligt aan de uitvoeringsplanning. Die wordt door de aannemer opgesteld en is nu nog niet bekend. Wij vragen daarnaast aan de aannemer om een BLVC-plan (Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie plan) op te leveren. Hierin staan onder andere ook de consequenties van de uitvoeringswerkzaamheden voor de doorstroming van het verkeer en de bereikbaarheid van de omgeving en de preventieve maatregelen die de aannemer neemt om de consequenties te beperken. Het in de vraag genoemde fietspad is overigens een inspectiepad van het waterschap dat opengesteld is voor fietsers en wandelaars.
2. Was dit deel van de dijk niet gedaan in 2003-2005?
Ja, de Rijksdienst voor Zuiderzeewerken en Rijkswaterstaat onderhielden vroeger deze dijk. Dat is overgegaan naar het waterschap. Voordat de IJsselmeerdijk is overgegaan, heeft Rijkswaterstaat de dijk op orde gebracht. Sinds die tijd zijn er weer nieuwe ontwikkelingen en zogenaamde kosten-baten analyses gedaan: zo is in kaart gebracht wat de waarde is van het gebied en wat het gewenste veiligheidsniveau is. Op basis daarvan is een nieuwe norm opgesteld en moet de dijk versterkt worden om te voldoen aan de toekomstige veiligheidseisen.
3. Kunnen jullie toelichten waar de recreatiegroei kan, zoals in de animatie te horen is?
Het inspectiepad van de IJsselmeerdijk blijft beschikbaar voor recreatief medegebruik, zoals fietsen en wandelen. Ons uitgangspunt is om de bestaande situatie te verbeteren, binnen de mogelijkheden die wij daarvoor in dit project hebben. We werken daarbij ook samen met de provincie Flevoland en de gemeenten Lelystad en Dronten. Zo gaan we onder meer rustpunten op verschillende plaatsen realiseren langs de dijk en willen we ook diverse dijkovergangen verbeteren. Deze rustplaatsen willen we ook gebruiken om het verhaal van de dijk - het cultureel erfgoed - te vertellen, zoals het rivierduinlandschap en het huidige energielandschap.
(N.B. We begrijpen dat paaltjes of andere obstakels op het beheerpad storend zijn. Er blijven echter sowieso bepaalde obstakels op het beheerpad, omdat we geen automobilisten op het beheerpad willen. Hoe die er exact uit gaan zien, is nu nog niet bekend.)
4. Blijft het Hevelhuisje staan?
Het Hevelhuisje blijft staan op de huidige plek tussen Flevo Marina en Flevokust. Hier gaan we niets aan doen.
5. Wordt er in de plannen rekening gehouden met het doortrekken van de N307, zodat de Houtribweg wordt ontlast van te hoge verkeersintensiteit en geluids- en emissiebelasting? Ook is van belang dat de hulpdiensten voldoen aan de minimum aanrijtijden.
Het doortrekken van de N307 is in de Verkenning (op verzoek van gemeente Lelystad en de provincie) onderzocht als bouwsteen. Dit zou namelijk een deel van de versterkingsopgave oplossen. Echter, de financiële consequenties waren zo groot dat dit geen haalbare oplossing bleek. Dit valt dus niet binnen de projectscope.
6. Gezien de fase van de aanbesteding: is er nog een mogelijkheid tot ontwerpaanpassingen als gevolg van nieuwe inzichten, zoals hogere waterstanden door snellere opwarming?
Nee, we houden nu rekening met alle klimaatscenario’s en verandering van het waterpeil van het IJsselmeer tot 2080 (waarbij uitgegaan wordt van 30 cm peilstijging). We vinden toekomstige uitbreidbaarheid wel belangrijk, dus daar houden we rekening mee. Het vooroeverconcept leent zich daar goed voor.
7. Kan ook gemeld worden welke ontwerpnorm bij de versterking wordt gehanteerd?
De ontwerpnormen die in 2017 in de Waterwet zijn verankerd, zijn de overstromingsnormen. De kans dat de polder overstroomt doordat de IJsselmeerdijk het begeeft, mag jaarlijks niet groter zijn dan 1 op 10.000. Aan deze norm moet de primaire kering voldoen.
8. Waar komt het opvulzand vandaan?
Dat is aan de aannemers die het project gaan realiseren. De aannemers worden gestimuleerd om hun uitstoot zo laag mogelijk te houden. Het is daarom goed denkbaar dat zij het materiaal uit de buurt halen en zo de uitstoot zo laag mogelijk houden.
9. Is het verstandig riet toe te passen dat enorm woekert en alle waterdoorlaat belemmert?
Het IJsselmeer kent een tekort aan ondiep water, zachte land-waterovergangen en broed- en schuilplekken voor rietvogels. Door de aanleg van een vooroever met een rietzone met daarin verschillende soorten riet, creëren we een nieuwe leefomgeving voor kleinere vogels en een paai- en leefgebied voor vissen. We volgen daarin de natuurlijke ontwikkeling en voeren beheer en onderhoud uit indien nodig.
10. Wordt/groeit het riet dermate hoog dat de recreant het uitzicht op het water wordt ontnomen?
Nee, daar is rekening mee gehouden. Het vooroeverlichaam dat tegen de dijk aansluit wordt laag aangelegd en wordt steeds dieper naarmate je verder van de dijk af bent. Het inspectiepad ligt ongeveer 2,5 meter boven het IJsselmeerpeil. Dus als je daar loopt of fietst kun je over de rietkraag heen kijken.
11. Wordt er rekening gehouden met het doortrekken van de weg Enkhuizen naar Dronten, zodat de Houtribdijk wordt ontlast?
In de verkenningsfase hebben we verschillende alternatieven onderzocht. Ook het doortrekken van de weg en of die een bijdrage kan leveren aan de versterking. Daar kwam uit dat dit niet een kostenefficiënte oplossing is. In de huidige plannen houden we er daarom geen rekening mee.
12. Sinds vele jaren weten we dat grasdijken (intensief gemaaid) minder dijkstabiliteit bieden dan extensief, bloemrijk graslandbeheer. Mag ik aannemen dat er straks extensief beheerd wordt (in het begin wellicht verarmen om distels te voorkomen)?
Het grasland wordt hooiland. Er staan nu ook nog afrasteringen voor schaapsbeweiding, maar die komen niet terug. Over de hele lengte wordt over een bepaalde breedte een kruidenrijk mengsel ingezaaid. Dat gaat zich verspreiden en dan wordt het kruidenrijker. Bij de traditionele versterking tussen de Maxima-centrale en Flevokusthaven gaat het gras er volledig uit en komt er een nieuwe grasbekleding waarbij over de volledige breedte een kruidenrijk mengsel wordt ingezaaid.
‘Future dijken’ doet onderzoek naar sterkte van een normale grasbekleding en een kruidenrijke grasbekleding. Daar komt uit dat beide even sterk zijn.
13. Komt het beeld van Jan Wolkers terug?
De sluitsteen blijft op de plek waar deze hoort. Het monument van Britt Nelemans met het gedicht van Jan Wolkers is tijdelijk weggehaald, maar komt terug hoger op de dijk. Het monument stond aan de waterzijde van het inspectiepad, vanuit waterveiligheid is het wenselijker om het monument hoger op de dijk te plaatsen. Rondom het monument komt een rustpunt.
14. Is het mogelijk dat de bomen blijven staan die tussen het fietspad op de dijk en de weg naast de huizen van Parkhaven staan?
Bij Parkhaven gaan we aan de slag met het inspectiepad en de zetsteenbekleding. Zoals het nu lijkt, komen we niet bij de bomen die groeien langs de weg Parkhaven (tussen huisnummers 25 en 41).
15. Dat smalle wandelaarsstrookje is zonde van het geld. Wandelaars lopen - in mijn ervaring - liever met z'n allen naast elkaar dan achter elkaar. In de praktijk (ik fiets er veel) werkt even bellen om ruimte te krijgen van de wandelaars goed.
Het was een wens vanuit de omgeving om fietsen en wandelen te scheiden, om die reden wordt via belijning een scheiding aangegeven.
16. Hoe ver steekt de vooroeverdam boven water uit?
Het zomerpeil van het IJsselmeer fluctueert tussen de NAP -0,3 en -0,1m en het winterpeil is NAP -0,4m. De vooroeverdam ligt in de eindsituatie op NAP +0,5m. Direct na de aanleg van de vooroeverdam ligt deze hoger, omdat de dam door de veen en kleilagen in de ondergrond nog wat gaat zakken. Waarschijnlijk ligt de vooroeverdam bij oplevering rond de NAP +0,9m. Daarmee steekt de vooroeverdam ongeveer een meter boven water uit.
17. Mag het vooroeverlichaam verlanden/ moeras worden?
Ten aanzien van de hoogteligging van de vooroever zijn maximale eisen gesteld. Het is niet de bedoeling dat de vooroever boven water komt te liggen, omdat de bergingscapaciteit van het IJsselmeer daarmee afneemt. Daarnaast ontstaat er achter de vooroeverdam een luwe zone waar broedvogels kunnen rusten. Om die rustfunctie te kunnen bieden is, vanuit vergunningsvoorwaarden, voorschreven dat er open water achter de dam moet blijven bestaan.
18. Hoe weet je zeker dat de constructie met de vooroever veilig is? Is 't ooit bewezen?
In de waterbouw worden al jaren golfbrekers of havendammen aangelegd. De vooroeverdam is vergelijkbaar met dergelijke constructies. Al vele jaren worden golfbrekers getest in golfgootproeven en zijn hieruit rekenregels afgeleid. Hierdoor is het goed mogelijk om rekenkundig een inschatting te maken van hoe sterk de vooroeverdam moet worden. Langs de zee kust is een strand aanwezig. Ook hiervan kennen we de golfremmende werking goed, vanuit jarenlange ervaring. Door van de aannemer te eisen dat hij zijn ontwerp in een golfgoot gaat testen, kunnen we testen hoe goed het ontwerp functioneert en of deze voldoende de golven remt om de dijk veilig te houden.
19. Zijn er onderdelen (wensen vanuit de omgeving) die niet vallen onder de HWBP-financiering? Zo ja, hoe worden die dan gefinancierd? Zijn die secundaire doelen onderdeel van de aanbesteding?
Ja. Er zijn onderdelen die niet onder het HWBP (Hoogwaterbeschermingsprogramma) vallen. Wat niet nodig is voor de versterking maar wij wel wenselijk vinden, wordt extern gefinancierd. Denk aan de overgang van Klokbekerweg, het fietsvriendelijker maken van het inspectiepad, rustpunten en het vergroten van de vooroever ten gunste van de biodiversiteit. Deze externe financiering komt voor de verschillende onderdelen van provincie Flevoland, Rijkswaterstaat en de gemeente Lelystad en de gemeente Dronten.
20. Moet ook de weg, die voor de huizen van Parkhaven ligt en tussen het fietspad op de dijk, opgehoogd worden?
De toegang over de dijk naar Parkhaven wordt vervangen, de weg aan de binnendijkse kant niet. De weg die voor de huizen langsloopt zit niet in de scope. Het inspectiepad wordt wel opgehoogd en rechtgetrokken. Het kruispunt wordt daarmee overzichtelijker.
21. Zon A6 heeft ook een oogje laten vallen op het binnenbeloop van de IJsselmeerdijk. Hoe gaat dat samen met de aanpak van het deel Maxima-centrale richting Ketelbrug?
Het onderdeel van Zon A6 op de IJsselmeerdijk en Versterking IJsselmeerdijk zijn verschillende projecten met een gescheiden werkterrein. Versterking IJsselmeerdijk vindt plaats aan de buitenzijde van de dijk (aanleg vooroever). Project A6 Zon beoogt aanleg van zonnepanelen aan de binnenzijde van de dijk. Logistiek is dit goed te combineren. Aanleg van zonnepanelen op de dijk past binnen de ambitie om van de IJsselmeerdijk een duurzaam dijklandschap te maken. Zon A6 heeft geen negatief (of positief) effect op de dijkversterking. Randvoorwaarde hierbij is vanzelfsprekend wel dat het zonnepark waterveilig wordt aangelegd.
22. Hoe groot is de kans dat er een Raad van State (RvS) procedure komt?
Wij betrekken zo zorgvuldig mogelijk de omgeving in de planvorming. Dat maakt de kans op een RvS-procedure kleiner. Maar het is altijd mogelijk dat er een RvS-procedure komt, dat kunnen we nu nog niet voorzien.
23. Komt er een rustpunt voor mensen die niet (zo makkelijk) zo'n trap op kunnen gaan?
De rustpunten beneden aan de dijk zijn beter toegankelijk voor mensen die niet gemakkelijk een trap op kunnen gaan. Ook het uitzichtpunt bij Houtribhoekstrand is toegankelijk via een fietspad.
24. Als het ontwerp niet meer aangepast wordt, gezien de aanbestedingsprocedure, wat is dan het doel van de zo gewenste participatie en inspraak? En loopt de aanbesteding dan niet te vroeg in de procedure?
Vanaf 2020 is er een intensief participatie- en communicatieproces doorlopen met alle belanghebbenden en geïnteresseerden in de Versterking IJsselmeerdijk. Eerder hebben de Voorkeursbeslissing en het plan-MER ter inzage gelegen. De input die we hebben opgehaald uit dit proces, heeft geleid tot aanpassing van het ontwerp en is zo goed mogelijk geborgd in het definitieve ontwerp van de dijkversterking. Op basis daarvan zijn de aanbestedings- en procedurestukken opgesteld.
25. Wordt er met het verkeersluw maken van de IJsselmeerdijk rekening gehouden met het toenemende vrachtverkeer voor Flevokust?
Daar houden we rekening mee. Het is de bedoeling van de plannen dat de afwikkeling van het vrachtverkeer niet over de IJsselmeerdijk zelf gaat. De weg op de dijk willen we verkeersluwer maken.
26. Zijn er nog archeologische vondsten te verwachten?
Op basis van booronderzoek is geconstateerd dat er een relatief hooggelegen top van het Laagpakket van Wormer in het projectgebied ligt. Hier kan in principe sprake zijn geweest van bewoning door de Swifterbant-cultuur. Deze zone heeft, ondanks dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een archeologische vindplaats, nog steeds een hoge archeologische verwachting. Het bevoegd gezag heeft bepaald dat aanvullend onderzoek niet nodig was. Wel is er een werkprotocol toevalsvondsten opgesteld om de aannemer richting te geven hoe om te gaan met toevalsvondsten tijdens de werkzaamheden.
27. En hoe gaat het dan met de toegang tijdens de aanleg? Naar Parkhaven? Het is onze enige toegangsweg.
In de contractstukken hebben wij opgenomen dat de woonwijken Houtribhoogte en Parkhaven altijd bereikbaar moeten zijn.
28. Zijn er vispaaiplaatsen en vismigratiemogelijkheden binnen/buitendijks? Goed voorbeeld is Koopmanspolder bij Andijk (NH).
We kennen het voorbeeld van de Koopmanspolder bij Andijk. Bij Versterking IJsselmeerdijk is geen binnen/buitendijkse verbinding voorzien. Wel verwachten we dat er buitendijks in de vooroever vispaaiplaatsen ontstaan.
29. Is er ervaring met het vooroevertraject? Wat gebeurt er met een zomerstorm met de rietkraag en het zand? Hoe wordt afval zoals tonnen, touw, hout, plastic e.d. uit het vooroevertraject gehaald?
Wij hebben nergens in ons beheergebied een vooroever zoals die nu ontwikkeld wordt, maar verschillende componenten zijn wel aanwezig. Naast deze beschikbare kennis dagen we de aannemers uit in de aanbesteding om met een goed beheer- en onderhoudsplan te komen. In het contract zit voor de vooroever ook een onderhoudstermijn van 8 jaar. Dit stimuleert de aannemers om de vooroever zo te bouwen dat die gemakkelijk te beheren en onderhouden is. De vooroeverdam biedt luwte aan de rietkraag, waardoor de rietkraag bij een gemiddelde zomerstorm nauwelijks kan beschadigen. Bij een hevige storm die niet jaarlijks voorkomt, kan schade optreden aan de rietkraag. De verwachting is dat het riet zich spoedig zal herstellen door de nog aanwezige wortels. Deze wortels dragen bij in een storm aan het vasthouden van de zandbuffer die is bedoeld om de dijk bij de maatgevende condities waterveilig te maken.
30. Het dijkoppervlak wordt hooiland. Gaan de plaatselijke boeren dat beheren of wordt het voor veel geld uitbesteed aan een loonwerker? En wordt Jacobskruiskruid wel voldoende bestreden (anders is het hooi niet geschikt voor veevoeding)?
Er zit een spanningsveld tussen minimale kosten en maximale biodiversiteitswinst. Het plan is om de dijk kruidenrijker te maken dan die nu is. Hiervoor wordt een strook langs de gehele dijk ingezaaid met een kruidenrijk mengsel. We hebben gesproken met de huidige pachters van de dijk. Zij gaven aan dat een grasmat met meerdere grassen en een kruidenrijk mengsel geen probleem is, zolang er geen giftige kruiden zoals Jacobskruiskruid in de grasmat zitten. Het is daarom van belang om de juiste kruiden te krijgen, dus geen schadelijke voor de erosiesterkte en ook geen soorten die de functie van veevoer schaden. Het beeld is dat dit kan en dat de percelen na de dijkversterking weer verpacht gaan worden.
31. Wat gebeurt er met de buitendijkse gebieden, zoals Parkhaven?
Het buitendijkse gebied Parkhaven valt niet binnen de scope van Versterking IJsselmeerdijk. Wij toetsen als waterbeheerder iedere zes jaar of de regionale buitendijkse keringen aan de veiligheidseisen voldoen. Momenteel voldoet de regionale kering bij Parkhaven aan de eisen.
32. Kan ik ook anoniem een zienswijze indienen?
Nee, anoniem indienen is niet mogelijk, simpelweg omdat de provincie uw persoonsgegevens nodig heeft om u op de hoogte te houden van de beantwoording van uw zienswijze en bij een anonieme indiening gaat dat natuurlijk niet. Ook de bevoegde gezagen hebben bijvoorbeeld uw adres nodig om in te kunnen schatten welke gevolgen de ontwerpvergunningen of het ontwerpprojectbesluit mogelijk gaat hebben voor uw woon- en leefomgeving en of uw zorgen daarover terecht zijn. Maar juist het feit dat zij uw persoonsgegevens nodig hebben, schept ook de verplichting om daar zorgvuldig mee om te gaan. Dat betekent onder andere dat uw persoonsgegevens niet worden vermeld in de Nota van Antwoord, die ook aan andere indieners wordt toegezonden en vaak ook online wordt gezet.
33. Wat gaat het project kosten?
Daar kunnen we op dit moment geen uitspraken over doen, omdat we midden in de aanbesteding van de uitvoering van dit project zitten. De uitvoeringskosten gaan in ieder geval ruim boven de 200 miljoen uitkomen. Dit project is onderdeel van de gezamenlijke opgave die de waterschappen en het Rijk hebben om Nederland in 2050 waterveilig te maken: het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Binnen dit programma betalen het HWBP en de gezamenlijke waterschappen 90% van de dijkversterking en betaalt Waterschap Zuiderzeeland de resterende 10%.
Programma informatieavond op woensdagavond 27 november 19.30 uur
Tijdens deze digitale bijeenkomst informeerden wij belanghebbenden en geïnteresseerden over de voortgang van het project. Ook was er volop gelegenheid om via de chat vragen te stellen.
Op het programma stonden onder meer:
- een videoanimatie over hoe de dijkversterking eruit kan komen te zien (onder het voorbehoud dat het hier niet om een definitief ontwerp gaat);
- een toelichting op onze plannen en wat op en rondom deze dijk gaat gebeuren;
- een toelichting op de terinzagelegging van de ontwerp plannen en beschikkingen: het projectbesluit, het project milieueffectrapport en de hoofdvergunningen.
Wat kan de terinzagelegging voor u betekenen?
De terinzagelegging staat gepland van 29 november 2024 tot en met 9 januari 2025. Tijdens deze periode kunnen alle belanghebbenden en geïnteresseerden de ontwerp plannen en beschikkingen - het projectbesluit, het project milieueffectrapport en de hoofdvergunningen - digitaal (of op papier in het Waterschapshuis) bekijken. Daarbij bestaat ook de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen op de plannen of de beschikkingen.
Achtergrondinformatie over project Versterking IJsselmeerdijk
Deze dijk tussen Lelystad en de Ketelbrug voldoet niet aan de nieuwe veiligheidseisen. De dijk is op dit moment veilig, maar wij willen ook in de toekomst zeker zijn van een veilige dijk. Daarom zijn we in 2019 gestart met dit project. Inmiddels naderen we het einde van de planuitwerkingsfase, waarin het ontwerp voor de dijkversterking verder is uitgewerkt. We verwachten in 2025 te starten met de uitvoering. Dit project is onderdeel van de gezamenlijke opgave die de waterschappen en het Rijk hebben om Nederland in 2050 waterveilig te maken: het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Lees hier meer informatie over deze dijkversterking.
Heeft u vragen over het project of over de bijeenkomst?
Neem dan contact op met omgevingsmanager Marjolein de Groot via 0320 274 911 of stuur een mail naar ijsselmeerdijk@zuiderzeeland.nl.