Het is vijf voor twaalf voor de waterkwaliteit van ons oppervlaktewater
Waarom kijken we steeds kritischer naar alle lozingsvergunningen? Heemraad Jo Caris legde dit uit in het programma Over Flevoland Gesproken van Omroep Flevoland: “We controleren of het oppervlaktewater niet te veel vervuild wordt. Dat is nodig omdat de kwaliteit van het water niet voldoet aan de vastgestelde Europese eisen, die zijn vastgelegd in de Kaderrichtlijn Water (KRW). Deze richtlijnen zijn ervoor bedoeld om de risico’s voor de gezondheid van de mens, de natuur en de economie te beperken.”
De verbetering van de chemische waterkwaliteit staat stil
Volgens de richtlijn moet de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater in 2027 aan voorgeschreven normen voldoen, maar dat is niet haalbaar, volgens Caris. Het gaat dan vooral om de doelen voor chemische stoffen. “De chemische waterkwaliteit is sinds 2000 wel verbeterd. Helaas zien we dat die verbetering de laatste jaren stagneert. In het oppervlaktewater zitten zo’n 150.000 stoffen. Één stof hoeft niet meteen slecht te zijn voor de waterkwaliteit. Al die stoffen bij elkaar? Dat is wel slecht.”
Het waterschap heeft veel geïnvesteerd in het verbeteren van de waterkwaliteit
Het waterschap controleert niet alleen de kwaliteit van het oppervlaktewater. De aanleg van duurzame oevers, vispassages en het vervangen van de met teerolie behandelde oeverbeschoeiing zijn voorbeelden van maatregelen die we uitvoeren. Daarnaast zijn de advisering, toezicht en handhaving belangrijke instrumenten. “We noemen het ook wel eens de preek, de wortel en de stok. We vertellen hoe ondernemers zaken goed aan kunnen pakken, we stimuleren ze en als het nodig is moeten we handhaven. Daarnaast investeren we in een nauwere samenwerking met medeoverheden.”
Water moet ook in de toekomst voor allerlei toepassingen beschikbaar zijn
Het waterschap investeert niet in de waterkwaliteit om simpelweg de KRW-doelen af te vinken. Jo Caris: “De waterkwaliteit moet fors beter. Voor mens en dier. Alleen op die manier kunnen we als maatschappij zorgen voor kwalitatief goed water dat iedereen kan gebruiken. We willen dat het oppervlaktewater schoon genoeg is om er drinkwater van te kunnen maken. Daarnaast moet het water geschikt zijn om erin te zwemmen en om het te gebruiken voor bijvoorbeeld het besproeien van gewassen.”
Extra inzet van bedrijven en inwoners is nodig
“De extra inzet van bedrijven en inwoners is nodig. Jaarlijks komen er duizenden stoffen via lozingen in het afvalwater en oppervlaktewater terecht. Natuurlijk proberen we die stoffen zoveel mogelijk met nieuwe technieken op onze afvalwaterzuiveringen te verwijderen. Toch denk ik dat het effectiever is om ervoor te zorgen dat de stoffen niet in het afvalwater terecht komen. Het begint bij de bron. Dus wat spoel je als inwoner door de gootsteen en welke stoffen lozen bedrijven?” Het waterschap wil daar ook bij helpen. “We kijken bijvoorbeeld kritisch naar alle lozingsvergunningen van bedrijven. Zijn die nog wel KRW-proof?” Als dat niet zo is, kan dat ertoe leiden dat dat ondernemers te horen krijgen dat hun vergunning moet worden herzien. “Het kan zelfs zo zijn dat we in de toekomst vaker vergunningaanvragen moeten weigeren.”
Ook producenten van medicijnen en cosmetica moeten meebetalen
In de recent vastgestelde Richtlijn Stedelijk Afvalwater is de zogenoemde uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor medicijnfabrikanten en cosmetische industrie opgenomen. Waterschappen pleiten voor een zogenoemde uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor medicijnfabrikanten en chemische industrie. “Deze bedrijven moeten meebetalen aan de extra zuiveringsstappen die we moeten doen om de chemische stoffen te verwijderen. En dat zal hen ook stimuleren om producten te maken waarvoor zo’n extra zuiveringsstap niet nodig is. Ik denk dat dat de goede weg is.”, aldus Jo Caris.
Het waterschap gaat ook in gesprek met gemeenten en provincie
Het waterschap is niet de enige overheidsinstantie die vergunningen aan bedrijven verleent. Gemeenten verlenen bijvoorbeeld vergunningen voor indirecte lozingen. “Dit zijn de aansluitingen op de riolering. Het afvalwater (lozingen) van bedrijven komt via onze zuiveringen in het afvalwater terecht. We gaan met gemeenten in gesprek om afspraken te maken om deze vergunningen en het toezicht daarop beter op orde te krijgen.”
Alleen als we ons allemaal inzetten om vervuiling van het water te voorkomen, dan kan iedereen ook in de toekomst kwalitatief goed water gebruiken.
Bekijk de aflevering van Over Flevoland Gesproken: heemraad Jo Caris in gesprek met Jeroen van der Laan van Omroep Flevoland.
