Flexibel bemalen: gemalen anders inzetten levert Flevoland veel op
Energie. We hebben het allemaal nodig in ons leven. De vraag naar ruimte op het energienet is groter dan de huidige ruimte/capaciteit van het net. Waterschap Zuiderzeeland wil bijdragen aan de oplossing van dit zogenaamde netcongestieprobleem. Marthijn Kruizinga, specialist energietransitie bij het waterschap, vertelt hoe Waterschap Zuiderzeeland dit doet.
We kunnen het probleem van netcongestie niet alleen oplossen
“Als waterschap kijken we naar de mogelijkheden die we hebben om het netcongestieprobleem te verkleinen. Tijdens de piekuren hebben veel huishoudens en bedrijven energie nodig. We onderzoeken of we bij normaal weer onze gemalen tijdens piekuren uit kunnen laten. De netbeheerder gebruikt dan deze capaciteit ergens anders. Uiteraard kunnen we de gemalen in natte perioden niet uitzetten. Anders stijgen de waterpeilen te veel. We wonen en werken immers op de bodem van de zee!” vertelt Marthijn Kruizinga.
Voorheen draaiden alle gemalen vooral in de nacht
“Eerder waren de nachtelijke uren de momenten dat energie goedkoper was. Als je bedenkt dat het drooghouden van de polder jaarlijks een paar miljoen euro aan energie kost, dan is het belangrijk om de gemalen op het juiste moment aan te zetten. Naast het kostenplaatje, kijken we ook naar de effecten op de waterkwaliteit, de ruimte op het energienet en de beschikbaarheid van onze eigen opgewekte stroom van onze windmolens en zonnepanelen. Kortom flexibel bemalen.”
De Flevolandse gemalen draaien nu op basis van een stroomprijs die varieert per uur
Marthijn: “Samen met een heel team van collega’s zijn we gekomen tot een oplossing. We hebben gebruik gemaakt van de kennis van een ecoloog, hydroloog, peilbeheerders bij de gemalen en opzichters in het veld. Wat is de beste oplossing voor een goede waterkwaliteit, behoud van stevige oevers, een constanter waterpeil en duurzaam energieverbruik? Het onderzoek flexibel bemalen gaat dus niet alleen over het creëren van ruimte op het energienet. Na verschillende testen draaien de gemalen nu op basis van een stroomprijs die varieert per uur. De prijs per uur van elektriciteit wordt vastgesteld op de EPEX spotmarkt. Als de prijs lager is, is er meestal ook meer ruimte op het energienet. Zo dragen we bij aan de oplossing rond netcongestie.”
Flexibel bemalen ook goed voor de waterkwaliteit en ecologie in oevers
“De gemalen draaien dus op verschillende momenten om netcongestie tegen te gaan. Het bemalen op verschillende momenten is ook beter voor de ecologie in de duurzame oevers, omdat het waterpeil bij normaal weer constanter is. Hierdoor blijft er in de duurzame oevers meer ruimte voor planten en dieren. En dat is goed voor de ecologische waterkwaliteit. De gemalen draaien nu in normale omstandigheden in twee blokken in plaats van één. Dit zijn de uren waarop er meer ruimte op het energienet is. In de zomer is dat vaak overdag en in de winter in de nacht. In de komende maanden optimaliseren we het zogenaamde regime verder.”
Met de nieuwe aanpak besparen we flink op de energiekosten
Marthijn vertelt enthousiast: “Een mooi resultaat van de nieuwe aanpak is dat het zorgt voor een enorme kostenbesparing! En dat is in tijden van vele investeringen in dijkversterkingen en uitbreiding van afvalwaterzuiveringen erg fijn. We willen onze waterschapstaken zo kostenefficiënt mogelijk doen. Ik verwacht dat we in de loop van 2025 nog meer inzicht hebben in wat ‘Flexibel bemalen’ oplevert. De besparing is berekend op jaarbasis met een gemiddelde hoeveelheid regen. In hele natte jaren zal de besparing lager zijn, omdat de gemalen dan langer aan staan om de polder droog te houden. Ook tijdens de piekuren op het energienet. Volgend jaar gaan we kijken naar oplossingen op onze afvalwaterzuiveringen.”
Flexibel bemalen draagt bij aan de energiestrategie en de sectordeal netcongestie
Deze maand, november 2024, heeft de Unie van Waterschappen als eerste partij afspraken met het Rijk en netbeheerders gemaakt. “Dit heet de sectordeal netcongestie. De oplossing Flexibel bemalen draagt bij aan de oplossing rond netcongestie. Daarnaast draagt het bij aan onze doelstellingen op het gebied van energie. We bieden meer ruimte voor anderen en daarmee dragen we bij aan de energietransitie in Flevoland.”, aldus Marthijn.