De Tuin van René

René (59 jaar) kocht in 2000 samen met zijn vrouw een ruime kavel – > 1000 vierkante meter – in de wijk De Landerijen in Lelystad. Ze lieten hier een groot, duurzaam huis op bouwen. In hun ruime tuin creëerden ze volop ruimte voor groen en veel biodiversiteit. René vertelt over de (groene) keuzes die hij maakte én geeft tips – ook voor kleinere tuinen.

Hoelang wonen je/jullie hier al?

‘Iets meer dan twintig jaar. Toen wij onze kavel kochten in 2001, sprak de gemeente de nadrukkelijke wens uit om onze tuinindeling te maken volgens de richtlijnen van het WWF (Wereld Natuur Fonds). Dat ging niet alleen om de tuin zelf, maar ook daaromheen. Bijvoorbeeld het verzoek om je auto niet vóór het huis te zetten, maar liever 5 meter achter de voorkant van je huis – zodat je vanaf de straatkant meer tuinen ziet dan een rij auto’s. Ook over de indeling van de tuin verstrekte de gemeente nadrukkelijke en specifieke wensen vanuit het WWF. Onze tuin is destijds daarop ingericht en sindsdien proberen wij het goed bij te houden.’

Wat hebben jullie allemaal aan de tuin gedaan?

‘We wilden veel variatie in planten en bloemen, in lijn met de wens van het WFF. We hebben een tuinarchitect gevraagd om met ons mee te kijken hoe we de tuin hier zo goed mogelijk op konden indelen. Het gras lieten we bewust wat hoger staan en we zorgden voor veel variatie in de planten. Ook vonden we het belangrijk dat er alleen bomen en planten in onze tuin staan die in Nederland voorkomen, die gewend zijn aan het klimaat hier. Dat heeft gewerkt: het meeste dat we destijds hebben geplant, staat er nog steeds.

Achterin zit een wat brede heg, ook wel een Zeeuwse haag, als erfafscheiding. Dat vinden de vogels ook interessant. Aan de zijkant van het huis nam zo’n heg te veel ruimte in, daar plaatsten we klimop. Omdat we hortensia’s mooi vinden hebben we daar ook een stukje mee beplant. Er leven hier allerlei dieren. Zo komt er geregeld een egel langs en zien we bij de vijver regelmatig een ijsvogeltje verschijnen. Het is hier heel groen en er loopt en vliegt van alles.’

Tip van René: de vogel-app Merlin

Benieuwd van welke vogel dat mooie gezang in je tuin komt? De Merlin vogel-app vertelt het je!

Wat was lastig bij het aanleggen van deze tuin?

‘Eén van de eerste uitdagingen was de waterhuishouding. Vroeger was de grond van onze tuin een aardappelveld en weer dáárvoor een oude rivierbedding. De klei die er voor het bouwen was afgehaald, werd daarna weer gebruikt om de tuinen in de wijk op hoogte te brengen. Als je in Flevoland bij veel regenval droge voeten wilt houden, moet je zorgen dat je huis en tuin niet te laag ligt. Flevolanders die hier ervaring mee hebben, zetten hun huis daarom graag 20 centimeter boven peilhoogte. Mensen die dat niet weten, zetten hun huis wel gewoon op straatniveau en komen daardoor nu regelmatig in de problemen wanneer er veel regen valt.’

Breng je veel tijd door in je tuin? Om te relaxen/of werken in de tuin?

‘Van april tot eind oktober zijn we elke dag minstens een uur aan het werk in de tuin. Dat bestaat vooral uit onkruid wieden en de moestuin bijhouden. Maar het is hier ook gewoon lekker vertoeven, hoor! Met een tuin van bijna 1.100 vierkante meter hebben we genoeg keuze uit fijne plekjes om te zitten. Zo hebben we twee terrassen achter. Hier kunnen we lekker beschut zitten en hebben we ook mooi uitzicht op de vijver met hoge en lage planten en daarachter ons huis. Aan de achterkant van de tuin is ook nog een boomgaard waar je goed kan zitten. Beschutting van bomen en planten voelt toch lekkerder dan ‘gemaakte’ schaduw van bijvoorbeeld een schaduwdoek.’

Hoe laten jullie regenwater van je huis af stromen?

‘Aan de voorkant van het huis hebben wij twee soorten dammen. Daar tussendoor loopt een pad. Dit is niet zozeer gemaakt om het water af te voeren, maar is meer omdat het er mooi uitziet. Die dammen hebben natuurlijk wel meer grond. Eigenlijk zijn het een soort natte zakken waar de planten het een tijdje op kunnen doen. Achter het huis hebben we een grote vijver. We hoeven daarom minder te sproeien in de droge periode. Zo belasten we ook de waterafvoer niet op het moment dat er bij plensbuien veel water afgevoerd moet worden. In de winter halen we bijna alle waterplanten uit de vijver. ’s Zomers komt het dan allemaal weer omhoog, wel tot anderhalve meter.

Sinds kort hebben we ook een groen dak, waardoor er weinig water meer afkomt – het dak neemt bijna al het water op. De provincie heeft ons geholpen met het groene dak. Je moest minstens 30 meter dak hebben om dat te doen. Wij komen daar wel aan, maar heel veel mensen niet. Dat is wel jammer.’

Heb je nog wensen om je tuin nog klimaatbestendiger te maken?

Ja, een gedegen wateropvangsysteem. Nu moet er zomers vaak water bij in de tuin, en doen we dat met emmers. Hier moeten we nog iets slimmer op bedenken: een regenton kan, maar aan de inhoud van een regenton hebben we meestal niet genoeg. Uit de vijver verdampt namelijk veel water.’

Heb je nog tips voor andere mensen die graag een klimaatbestendige tuin willen?

‘De meeste winst valt te behalen met het beperken van bestrating en grind. Als je een kleinere tuin hebt, bedenk dan of gras de beste invulling is of dat je liever kiest voor plantjes en meer variatie, qua begroeiing. Dat laatste is ook voor vogels en andere dieren veel leuker. Bovendien, áls je beestjes in je tuin hebt, komen ze jou minder in de weg zitten wanneer je een goede, gevarieerde begroeiing hebt. Een gazon moet je nauwgezet bijhouden. Heb je daar geen zin in, dan kan je beter diverse planten neerzetten en die lekker wild laten groeien. En, als het even kan: maak van je platte dak een groen dak. Heb je dat eenmaal liggen, dan is het niet zoveel werk meer: alleen twee keer per jaar bemesten en zorgen dat de plantjes niet over de dakrand groeien.

En tot slot: heb je een gazon, kijk dan welke producten je aan je gras toevoegt. Kies daarbij voor zoveel mogelijk biologisch. Onkruid kun je met een mesje weghalen tussen de tegels en in het grind in plaats van met een gasbrander of onkruidbestrijders zoals Roundup. In de winter kun je om sneeuw weg te halen zout strooien, maar voor het milieu is het verstandig om gewoon je sneeuwschuiver te pakken – dan is het ook zo weg. Met kleine aanpassingen, die niet heel veel extra moeite kosten, maak je zo een positief verschil voor het milieu.’