Column Jo Caris
Wat betekent de tussenevaluatie KRW voor Flevoland?
Eind december 2024 is de afgesproken tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW) naar de Tweede Kamer gestuurd. Begin 2025 verscheen de vierjaarlijkse EU-rapportage over de stand van zaken van de waterkwaliteit in Nederland. Dit is dus een goed moment om te kijken waar we staan in Flevoland.
Landelijk beeld
Landelijk voldoet zo’n 80% van de meetdata aan de normen. Voor de overige 20% geldt dat de doelen niet worden bereikt. Voor het beheergebied van Zuiderzeeland is de situatie op hoofdlijnen vergelijkbaar, al zijn er natuurlijk regionale verschillen.
Brede inzet komende jaren
Om zo dicht mogelijk bij de doelen te komen én deze vervolgens te borgen, zet Waterschap Zuiderzeeland in op verschillende maatregelen, zoals afgesproken in het landelijke KRW Impulsprogramma. Dit programma streeft naar een zo groot mogelijk doelbereik in 2027. Dit gaan we doen door:
- De al afgesproken maatregelen uit te voeren, zoals de aanleg van vispassages en het verwijderen van creosoot-beschoeiing;
- Waterkwaliteit in te brengen in ruimtelijke plannen van gemeenten en provincie, met name de omgevingsvisies en de bouwstenen hiervan;
- Vergunningen voor directe en indirecte lozingen (riool, industrie) op orde te brengen (KRW-proof). Dit doen we samen met de gemeenten, de provincie en de omgevingsdienst. Ook gaan we de grondwaterkwaliteit monitoren.
Concrete inzet voor bronnen in de landbouw
Concreet voor de landbouw lopen er een aantal trajecten waar we op inzetten, zoals de herkomstanalyse voor nutriënten, die we samen met de provincie uitvoeren. Op basis van een meer gedetailleerde modelanalyse van de natuurlijke én landbouwbronnen, kunnen we preciezer nagaan waar fosfor en stikstof vandaan komen en in welke vorm. Vooral het aandeel stikstof uit kwel in de vorm van ammonium is hierbij voor Flevoland van belang, omdat dit een natuurlijke bron is. We verwachten de uitkomst van de rapportage rond de zomer. Op basis hiervan kijken we opnieuw naar de normering in ons gebied én naar de effectiviteit van maatregelen.
Herijking samenwerking Actieplan Bodem & Water
Provincie, waterschap en sector (LTO Noord) zijn in overleg over een andere insteek van het Actieplan Bodem & Water (ABW). We willen:
- Het ABW meer laten bijdragen aan de realisatie van de KRW-doelen (focus). Dat wil niet zeggen dat er géén aandacht is voor de bodem. De wijze waarop het bodemgebruik wordt ingericht, heeft grote invloed op de mate van afspoeling en uitspoeling. Denk maar aan de mogelijkheid van het opstellen van een BedrijfsBodemWaterPlan.
- De verantwoordelijkheid daar leggen waar deze hoort. De initiatieven voor projecten moeten vooral bij de sector vandaan komen in plaats van bij de provincie en het waterschap. De verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering zat én zit immers bij de sector. Ook sluit dit aan bij doelsturing. De sector lijkt daar ook aan toe als ik kijk naar het recente initiatief van het Praktijknetwerk Bloembollenteelt Flevoland. Bij ondersteuning van initiatieven denken we bijvoorbeeld aan het beschikbaar stellen van metingen van het bodemstikstofgehalte en een watercoach.
- Olievlekwerking versterken. Verbreding van de impact op de doelen van de KRW streven we op twee verschillende manieren na:
- Verbreding van het programmateam, zodat alle sectoren en ketenpartners zijn vertegenwoordigd. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan onderwijs en erfbetreders;
- Verkennen welke innovaties die zich in de praktijk hebben bewezen, kunnen worden verankerd in de omgevingsverordening van de provincie of de waterschapsverordening. Dit helpt ook om zoveel als mogelijk een gelijk speelveld te houden.
De instrumenten Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving willen we vooral risicogestuurd inzetten. We streven naar een zo groot mogelijk effect, zodat de “goeden niet onder de kwaden lijden”.
Mocht u behoefte hebben aan een keukentafelgesprek naar aanleiding van deze column, dan ga ik graag met u in gesprek. U kunt een e-mail sturen naar secretariaatheemraden@zuiderzeeland.nl.
Jo Caris, Heemraad Waterschap Zuiderzeeland