Beter sturen op waterpeil met nieuwe stuwen in Steenwijkertocht
Op afstand het waterpeil sturen. Dat kan nu ook in de Steenwijkertocht tussen Blokzijl en Marknesse. De twee oude vaste houten stuwen zijn vervangen door automatisch regelbare stuwen. “Het waterpeil in de Steenwijkertocht kunnen we zo nog efficiënter regelen. Zeker in regenachtige of langere droge perioden is dat belangrijk.”, vertelt Dick van der Molen, projectleider bij Waterschap Zuiderzeeland. Firma Bagger- en Waterwerken Oosterwolde was de aannemer van dit project en heeft de werkzaamheden uitgevoerd. In dit artikel lees je hoe projectleiders Dick van der Molen en Marc van Wijk het aanleggen van twee nieuwe duurzame stuwen in de Steenwijkertocht hebben doorlopen.
Droge werkplek in natte omgeving
Dick: “Om een bestaande stuw te vervangen plaatsen we eerst stalen damwanden om de stuw heen om een bouwkuip te maken. Op beide bouwlocaties is een bypass leiding aangelegd, zodat het water er omheen kan stromen. Pas dan kan je het water op de bouwlocatie wegpompen om droog te kunnen werken. We begonnen de werkzaamheden met zomers weer en eindigden met een nat winterlandschap. Vooral in de laatste maanden van 2024 was het erg nat weer. Het is dan wel zo prettig dat het water om de bouwlocatie heen kan stromen.”
Hergebruik van materialen en duurzame energievoorziening
De nieuwe stuwen zijn opgebouwd uit stalen damwanden. Deze zijn gemaakt van eerder gebruikte stalen damwanden. “Deze zijn kwalitatief net zo goed als nieuwe damwanden. Door hergebruik van de damwanden als grondstof draagt dit een steentje bij aan circulariteit. En bespaart ook kosten in dit project.”, vertelt Van der Molen. Marc van Wijk vult aan: “Ook de energievoorziening voor de automatisering en de aansturing van de stuw is duurzaam uitgevoerd. De besturingskast is voorzien van een zonnepaneel. De opgewekte zonne-energie van het zonnepaneel slaan we op in twee accu’s. Met deze opgeslagen zonne-energie wordt de motor van de stuwklep aangedreven. Dit is voldoende om de stuw te laten werken.”
Efficiënter waterpeilbeheer met nieuwe stuwen
Naast de stalen damwanden heeft de nieuwe stuw een betondek met daar tussenin een nieuwe stuwklep. Aan de kant waar het water over de stuwklep stroomt, zijn ook de zijkanten van de tocht voorzien van nieuwe beschoeiing. Tot slot zijn er peilmeters in de tocht geplaatst. “Deze geven een seintje als het waterpeil te hoog of te laag staat. De stuwklep gaat omhoog als er minder water over de stuw mag gaan en naar beneden als het water harder door moet stromen. De stuwen zijn aangesloten op onze hoofdpost. Vanuit de hoofdpost worden alle stuwen en waterpeilen in de omgeving aangestuurd. Zo is efficiënt peilbeheer mogelijk. De nieuwe stuw voldoet daarmee aan de eisen voor waterveiligheid en waterafvoer.”, vertelt Marc van Wijk.
Wat is een stuw?
Met een stuw stroomt het water in een tocht niet te snel naar het laagste punt. Op die manier hebben planten en dieren in het water genoeg ruimte en zakt het waterpeil niet te snel. Er zijn in Flevoland vaste en regelbare stuwen. Een vaste stuw geeft altijd hetzelfde waterpeil. Bij een geautomatiseerde stuw is er een aandrijving die bijvoorbeeld een klep of schuif aanstuurt.