Meerjarige praktijkproef druppelirrigatie en fertigatie in uien

Vanuit het programma Actieplan Bodem & Water heeft Delphy in 2023 opdracht gekregen voor een driejarige praktijkproef Druppelirrigatie en fertigatie in uien. Voor deze praktijkproef volgen nog 2 gewasseizoenen (2024 en 2025) als herhaling. In de proef, bij teler Adriaan Boudeling in Swifterbant, is onderzocht of de vorm van irrigatie en bemesting (door middel van fertigatie) gevolgen heeft voor de hoeveelheid stikstofuitspoeling.

Kijk voor de onderzoeksopzet van 2023 en de ervaringen en bevindingen van Adriaan Boudeling op de website van het Actieplan Bodem & Water

De belangrijkste ervaringen en bevindingen na één seizoen

  • Teler Boudeling had nog geen eigen ervaring met druppelirrigatie. Dit was zijn eerste seizoen en het begin was lastig. Een combinatie van een late opstart van de proef, het moeten combineren van materialen van verschillende leveranciers, de levertijden van de materialen en tenslotte het moeten combineren van een complexe proefopzet binnen een regulier uienperceel zorgde voor de nodige vertraging. Dankzij een laat voorjaar kon de proef wel uitgevoerd worden, maar is er uiteindelijk wel relatief laat (2e pijp stadium van de ui) begonnen met de druppelirrigatie, later opgevolgd door fertigatie. Aan het eind van het seizoen werd het al snel nat door de nodige regenbuien; daardoor was het uiteindelijke tijdvak voor druppelirrigatie kort.
     
  • Voor 2023 was gekozen voor een aansturing op basis van bodemsensoren en het QMS-platform. In de praktijk viel dit tegen. Het QMS-platform vereist een continue en betrouwbare aanlevering van data en dat hebben de gebruikte sensoren niet kunnen waarmaken: handmatige bijsturing bleek noodzakelijk. Uiteindelijk is er 64 millimeter water gegeven op de druppelobjecten. Dit is, als het gaat om druppelirrigatie, relatief weinig, en heeft als belangrijkste oorzaak het kortere tijdvak en de technische problemen met de installatie en de sensoren. Op het sprinklerobject is in 3 giften in totaal 20 millimeter water gegeven. Dit lijkt eveneens niet veel, maar komt overeen met de praktijk bij de teler.  Een belangrijke conclusie is dat via druppelirrigatie niet minder maar juist meer water wordt gebruikt, vergeleken met haspelberegening.
  • De peilbuis-grondwatermonsters hebben géén significant verschil opgeleverd qua nitraatconcentratie. Voor de bodemmonsters zijn wel verschillen aangetroffen. In de bovenste laag (0-30 centimeter) van de fertigatieobjecten waren de nitraatconcentraties significant lager dan in de andere objecten. Voor de 30-60 en 60-90 lagen waren er geen significante verschillen.
     
  • Voor de opbrengst waren er significante verschillen. De irrigatie/fertigatieobjecten scoren hoger qua netto-opbrengst. Overigens was de opbrengst van de proef met ongeveer 40 ton/ha relatief laag door de suboptimale watergift en de snelle afsterving. Voor de stikstofefficiëntie valt op dat de strategie zonder irrigatie relatief inefficiënt is geweest ten opzichte van de andere strategieën. Er is relatief weinig stikstof benut door de slechte groei, waardoor het meeste restant in de bodem is overgebleven, wat potentieel kan uitspoelen. De strategie met fertigatie en verlaagde dosering is het meest efficiënt en dit komt door de relatief hoge opbrengst. Er is meer N in het product opgenomen en minder in de bodem achtergebleven.  

Het vervolg in 2024


Voor het seizoen 2024 gebruiken we andere bodemsensoren en is het de bedoeling om meer water te geven dan afgelopen jaar. Voor het sprinkler-object gaan we de teler met de watergift volgen qua tijd en frequentie van haspel-beregening. Het is sowieso geen streven om de watergift per object gelijk te houden. Dit is praktisch niet haalbaar en sluit ook niet aan bij de boerenpraktijk.

Er worden geen peilbuizen meer gedurende het seizoen geplaatst. Dit gebeurt pas na de oogst.  Bemonstering vindt dan ook plaats in oktober, november en december.

Ook in 2024 worden er in het seizoen weer twee demonstratiebijeenkomsten gehouden voor geïnteresseerde bezoekers. Agrariërs worden hiervoor uitgenodigd door Actieplan Bodem & Water en Delphy.