Column Jaap Lodders
Het jaar 2023 gaat de geschiedenis in als een van de natste jaren ooit. Voor de agrariërs in ons werkgebied heeft de natte herfst de nodige uitdagingen opgeleverd om de oogst binnen te halen. Dit is uiteindelijk met grote moeite, en in sommige gevallen helaas niet helemaal, gelukt. Ook voor Zuiderzeeland heeft de vele regen voor forse extra inspanningen gezorgd. Gedurende langere tijd hebben alle gemalen op volle capaciteit gedraaid. Ook Gemaal Wortman, ons ‘reservegemaal’, is daarbij meerdere keren en voor langere tijd ingezet.
Tegelijkertijd zijn we bijna vergeten dat in 2023 de maanden mei en juni een van de langste aaneengesloten periode zonder regen is geweest. En daarbij was de gemiddelde temperatuur hoger dan ooit tevoren. Een periode waarin veel beregend is om de gewassen boven de grond te krijgen en aan de groei te houden. Hoewel in enkele individuele gevallen het waterpeil in bepaalde tochten te laag was voor voldoende beregeningswater, was er in zijn algemeenheid geen sprake van een watertekort. Toch wordt het een steeds grotere opgave om in de toekomst over voldoende water te blijven beschikken.
Niet ieder jaar laat nieuwe records zien. Wel zien we dat de extremen groter worden, steeds vaker voorkomen, en steeds dichter bij elkaar liggen. Dat brengt voor de toekomst grote uitdagingen met zich mee voor ons watersysteem en vraagt blijvende aandacht van het waterschap en onze gebiedspartners.
Met de extremen van de afgelopen jaren in het achterhoofd is de noodzaak van scherp inzicht in ons watersysteem nog eens extra duidelijk geworden. In 2023 hebben wij daarom samen met de provincie een nieuwe bodemdalingsprognose laten opstellen.
De bodemdalingsprognose laat een verwachting zien van waar en hoeveel de bodem in Flevoland de komende tientallen jaren (nog) verder daalt.
De vorige prognose was van 2012 en inmiddels zijn er nieuwe wetenschappelijke inzichten in de processen die de bodemdaling veroorzaken. Daardoor kan de verwachte bodemdaling nauwkeuriger worden bepaald.
Iedere zes jaar toetsen wij of het watersysteem voldoet aan de provinciale normen voor wateroverlast, de zogenoemde watersysteemtoets. In 2024 gebeurt dit opnieuw. De watersysteemtoets wordt uitgevoerd op basis van o.a. de bodemdalingsprognose en de klimaatscenario’s van het KNMI. Zowel de bodemdalingsprognose als de watersysteemtoets geven inzicht in de uitdagingen waar we als waterschap voor staan, en wat er in de toekomst nodig is om ons watersysteem op orde te houden. Voldoet een gebied niet aan de normen, dan is er een ‘wateropgave’. Als waterschap hebben we daarbij een verantwoordelijkheid. Een verantwoordelijkheid die we graag samen met onze gebiedspartners en u als ondernemers willen oppakken.