25 jaar Werk aan het Water
Flevoland is nieuw land en daar heerst er een soort vooruitgangsdenken. Dijkgraaf Hetty Klavers houdt daarvan. ‘Lely heeft dit land ooit bedacht vanuit mooie dromen over veiligheid, schoon water, gezondheid en een beter leefklimaat. Ik vind het gaaf dat ik in de voetsporen van zo’n sociale ingenieur mag treden.’
Als je een gebied inpoldert en het water eruit haalt, zakt de bodem
‘Dat zakken gaat een hele poos door’, vertelt Hetty Klavers. Zij is dijkgraaf, zeg maar de burgemeester van het waterschap. Vanwege het zakken, legden de bedenkers van Flevoland alvast een watersysteem aan dat ook nog zou passen als de bodem tot rust zou zijn gekomen. Hetty: ‘Nu hebben we ongeveer het evenwicht bereikt tussen het gebruik van het land en wat het watersysteem aan kan. Maar die bodem zakt nog een poosje door. En ondertussen verandert het klimaat én hebben we andere ideeën over het gebruik van het land dan 150 jaar geleden bedacht. Dat alles bij elkaar verstoort het evenwicht.’
Dat levert straks discussies op
Want hoever moet je gaan om te voorkomen dat hoogwaardige landbouw steeds lastiger wordt? Moet je over een tijdje misschien dat weggezakte land een andere bestemming geven? En dan hebben we het nog niet eens over klimaatverandering. Die levert op sommige momenten juist méér water op. Misschien moet er nog wel een gemaal bij komen om Flevoland droog te houden.
Klimaatverandering
Waar we in het verleden konden rekenen op genoeg water en water van goede kwaliteit, wordt Flevoland door klimaatverandering nu een plek waar het water af en toe schaars en te zout is. Het weer wordt extremer en de kans op lange droge periodes neemt toe. Dat is lastig voor een gebied met veel hoogwaardige landbouw. Want zout water gaat bijvoorbeeld niet goed samen met de teelt van fruit en andere gewassen. Hetty: ‘Dus ja, we lopen nu wel tegen beperkingen aan. Sommige dingen kun je oplossen, maar sommige ook niet.’
Meer zaken vragen aandacht
De behoefte aan meer woningen, aan meer natuur, aan ruimte dus. Het waterschap is daarom een grote speler geworden in de ruimtelijke ordening. Hetty: ‘We moeten steeds meer samenwerken. We zijn mondiger geworden als het gaat om wat wij wel of niet gewenst vinden in gebiedsontwikkeling.’ Want het waterschap moet altijd ruimte houden om dijken te verhogen en verbreden. ‘De zorg voor het water en de bescherming tegen het water zijn aan ons toevertrouwd. Dus daar moeten wij goed voor zorgen.’
‘We moeten kijken hoever we nog kunnen komen met investeringen in het watersysteem. Al komt er misschien ooit ook een moment, waarop we moeten zeggen: we accepteren dat er af en toe wat water over de dijk komt.’ De dijkgraaf bedoelt: we moeten wennen aan het idee dat niet alles goed komt, dat niet alles maakbaar is.
Nieuwe generaties moeten natuurlijk ook droge voeten houden
Het is één van Hetty’s prioriteiten de nieuwe generaties nu al te betrekken bij het werk van het waterschap. Ze geeft soms les in burgerschap aan tieners en vraagt jongeren mee te denken over waterschapszaken. Ze doet dat niet alleen omdat de jeugd ondervertegenwoordigd is in het bestuur van het waterschap, maar ook omdat er altijd mensen nodig blijven om te werken aan het water. En werken voor een waterschap is geen vanzelfsprekendheid voor jongeren. Daarom stimuleert Hetty hen graag om na te denken over uitdagingen, waarvoor het waterschap staat.
Verstandige dingen doen
Corona, de energiecrisis, klimaatverandering, (cyber)oorlog, het werk van het waterschap verandert in hoog tempo. De dijkgraaf: ‘Ik verwacht eerlijk gezegd dat we een dynamische tijd tegemoet gaan. We zullen vol aan de bak moeten. Als wij nu verstandige dingen doen, denk ik dat het nog wel heel lang goed toeven is hier. Wat ik hoop, is dat we over 25 jaar kunnen zeggen dat het watersysteem er goed bij ligt, omdat we het hebben gekoesterd.’